Atatürk'ün Açtığı Fabrikalar

Atatürk’ün Açtığı Fabrikalar

30 Nisan 2021

1926 Kayseri Uçak Fabrikası

Atatürk’ün Açtığı Fabrikalar, ilk uçak fabrikası TOMTAŞ 6 Ekim 1926’da Kayseri’de açıldı. Almanya ve Osmanlı devleti arasında imzalanan versay anlaşması katı olduğu için uçak ve harp sanayisinde keskin kurallar içermekteydi.  Alman ortak junkers ile anlaşamayan Osmanlı Türk Hava Kuvvetlerine uçak satan Fransa’nın, fabrikanın kapanması için Alman firmasına baskılar yapmaktaydı. 28 Haziran 1928’de ortaklığa son verilerek üretim durduruldu. 27 Ekim 1928’de de TOMTAŞ’ın resmen iflası açıklandı. 1950’de Kayseri Hava İkmal ve Bakım Merkezi olmuştur.

1927 Bünyan Mensucat Fabrikası

Türkiye’nin ilk özel kuruluşudur. Kayseri’de bir iplik fabrikası kurulması düşüncesini söyleyen Ahmet Hilmi Kalaçtır.  30 Eylül 1923 yılında özellikle Bünyan şelalesinden faydalanmak isteyen Ahmet Hilmi Kalaç meclise bilgi sunmuştur dönemde bazı iş adamlarının aklına yer etmiştir ve bir iplik fabrikası için şirket kurdular. Kayseri Bünyan halı ipliği fabrikası temelini atarak 6 Kasım 1927 de hizmete açılmıştır.

Reklamlar

1933 Eskişehir Şeker Fabrikası

Osmanlı döneminde şeker fabrikası adına birçok düşünce olmuştur fakat asla uygulanmamıştır. Atatürk sayesinde sağladığı imkanlarla olmuştur. İlk ciddi teşebbüs Uşaklı Molla Ömeroğlu Nuri (Şeker) adında bir çiftçi tarafından başlatılmıştır. Uşak Terakki Ziraat T.A.Ş 6 Kasım 1925 tarihinde fabrika temelleri atılmıştır. 17 Aralık 1926 tarihinde işletmeye açılmıştır.

1935 Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası

Atatürk’ün talimatıyla kurulan Paşabahçe adını da kurulduğu semtten almaktadır. İlk olarak elle soda camı ve ev eşyası yapmaya başlayarak sonradan günümüzde de yapmış oldukları gibi otomatik üretim yapmaya başlamışlardır. 2012 yılı ile Paşabahçe sektöründe dünyada 3. Büyük sektöründe 2. Büyük kuruluş konumuna gelmiştir. 

1936 İzmit Kâğıt Fabrikası

SEKA Türkiye Selüloz ve Kâğıt Fabrikaları A.Ş dir. Aslında kamu kuruluşudur 1988 yılında özelleştirme kapsamıyla birlikte anonim şirkete dönmüştür. 2005 yılında Sümerbank’la birleştirerek kapandı. Şirketin İzmit’teki fabrikası 1934’te kuruldu. 12 Eylül Darbesi’nde 39 ton kitap, dergi ve gazete imhâ edildi. Arsasının üzerine günümüzde park inşa edilmiştir.

1937 Ereğli Bez Fabrikası

Temeli 20 Ekim 1934’te atılan fabrika 4 Nisan 1937’de üretime geçti. Fabrikada ayrıca merserizasyon, kasar, top boyama, iplik boyama ve apre birimleri de vardı.

Atatürk’ün Açtığı Fabrikalar, diğerleri şunlardır;

  • Ankara Fişek Fabrikası (1924)
  • Gölcük Tersanesi (1924)
  • Şakir Zümre Fabrikası (1925)
  • Eskişehir Hava Tamirhanesi (1925)
  • Alpullu Şeker Fabrikası (1926)
  • Uşak Şeker Fabrikası (1926)
  • Kırıkkale Mühimmat Fabrikası (1926)
  • Eskişehir Kiremit Fabrikası (1927)
  • Kırıkkale Elektrik Santrali ve Çelik Fabrikası (1928)
  • Ankara Çimento Fabrikası (1928)
  • Ankara Havagazı Fabrikası (1929)
  • İstanbul Otomobil Montaj Fabrikası (1929)
  • Kayaş Kapsül Fabrikası (1930)
  • Nuri Killigil Tabanca, Havan ve Mühimmat Fabrikası (1930)
  • Kırıkkale Elektrik Santrali ve Çelik Fabrikası (1931- Genişletildi)
  • Turhal Şeker Fabrikaları (1934)
  • Konya Ereğli Bez Fabrikası (1934)
  • Bakırköy Bez Fabrikası (1934) Bursa Süt Fabrikası (1934)
  • İzmit Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası (1934 Temel Atma)
  • Zonguldak Antrasit Fabrikası (1934 Temel Atma)
  • Zonguldak Kömür Yıkama Fabrikası (1934)
  • Keçiborlu Kükürt Fabrikası (1934)
  • Isparta Gülyağı Fabrikası (1934)
  • Ankara, Konya, Eskişehir ve Sivas Buğday Siloları (1934)
  • Kayseri Bez Fabrikası (1934 Temel Atma)
  • Nazilli Basma Fabrikası (1935- Temel Atma)
  • Bursa Merinos Fabrikası (1935 Temel Atma)
  • Gemlik Suni İpek Fabrikası (1935 Temel Atma)
  • Keçiborlu Kükürt Fabrikası (1935)
  • Ankara Çubuk Barajı (1936)
  • Zonguldak Taş Kömür Fabrikası (1935)
  • Barut, Tüfek Ve Top Fabrikası (1936)
  • Nuri Demirağ Uçak Fabrikası (1936- İlk Türk Uçağı Nud-36 Üretildi)
  • Malatya Sigara Fabrikası (1936)
  • Bitlis Sigara Fabrikası (1936)
  • Malatya Bez Fabrikası (1937 Temel Atma- Bu Fabrika Hariç Bütün Bez Ve Dokuma
  • Fabrikaları Atatürk‘ün Sağlığında Açılmıştır.)
  • Karabük Demir Çelik Fabrikası (1937- Temel Atma)
  • Divriği Demir Ocakları (1938)
  • İzmir Klor Fabrikası (1938- Temel Atma)
  • Sivas Çimento Fabrikası (1938-Temel Atma)
Makale Kategorileri:
Genel Kültür · Tarih

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir