Entelektüel bir faaliyet olarak felsefe, tüm akademik disiplinler içinde en geniş ufuklu disiplindir, çünkü anlama, mantık, dil ve nedenselliğin doğasını kapsayan –çoğu diğer bilimlerin içinde ortaya çıkmış- bir dizi geniş, birbirleriyle bağlantılı sorulara eğimli bir daldır.
Sosyologlar, herhalde en fazla, epistemoloji ve etik alanlarında felsefi tartışma içinde yer alırlar.
Sosyal bilimler felsefesi, sosyologlar arasında kabul görmüş bir uzmanlık alanıdır ve kavram oluşturma süreçleri, kuramla kanıt arasındaki ilişkiler, değerlerin yeri, güdülenimin doğası, dilin rolü ve genelde sosyal bilimler, özelde sosyolojide kanıtların niteliği hakkında (tabii başka şeylerin yanı sıra) sorular yöneltilir.
Yukarıdaki türden konularla ilgili en önemli savlar ve en etkin düşünce okullarının pek çoğu, bu sözlükte ayrı maddeler halinde ele alınmıştır.
Bazen sosyolojik kuram diye ifade edilen görüşlerin çoğunun (örneğin anthony Giddens’ın çalışmalarında dile getirilen birçok görüşün), aslında toplum felsefesi alanına girdiği, çünkü bunların, toplumsal yaşam hakkında somut ya da test edilebilir önermeler yerine, esas olarak insanın durumu hakkında metafiziksel spekülasyonlardan oluştuğu iddia edilmiştir.
Sosyolojinin geçmişte (en açık biçimde 1960’larda), kendi disiplininin epistemolojik temellerini araştırmaya yönelmesinden dolayı aşırı düşünümsellik ve saplantılara takılıp kalmak gibi engelleri bulunduğuna ilişkin yaygın bir görüş birliğine rastlansa da, bu bir azınlık görüşüdür.
Felsefenin Türleri Nelerdir?
Metafizik
Metafizik, gerçekliği, varoluşu, varlığın doğasını, fiziksel dünyayı ve evreni inceleyen felsefi dalıdır.
Gerçekliğin doğası nedir gibi zor sorulara cevap arar. Düşüncelerimizin dışında dünyanın var olduğunu nasıl söyleyebiliriz? İnsanlık nasıl ortaya çıktı? Evren nasıl yapıldı? Evren yapıldı mı? Bedensiz zihinlerimiz fiziksel bedenlerimizi nasıl kontrol edebilir veya etkileyebilir? Bir şeyin varlığını nasıl kanıtlayabiliriz? “Hiçlik” var olabilir mi? Vb.
Epistemoloji
Epistemoloji genellikle bilgi teorisi olarak adlandırılır. Bilgi ve bilgi oluşumunun tanımı, kapsamı ve parametrelerini araştırır. Bilgiyi nasıl elde ettiğimizi, bilginin gerekçelendirme, hakikat ve inanç gibi kavramlarla nasıl ilişkili olduğunu ve kesinlik ve hata spektrumuna nasıl ve nereye girdiğini açıklamaya çalışır.
Bilgi nedir gibi büyük sorular soran bir çalışmadır. Kesin olarak ne bilebiliriz? Ne bildiğimizi nasıl biliyoruz? Bilgiyi nasıl elde edebiliriz? Haklı bir inanç nedir ve onu haklı kılan nedir? Vb.
Mantık
Mantık, akıl yürütmeyi inceleyen felsefenin dalıdır. Bize iyi ve kötü akıl yürütmeyi nasıl ayırt edeceğimizi ve geçerli argümanlar oluşturmayı öğretir. Geçerli akıl yürütme nedir gibi sorulara yanıt arar. İyi bir argüman ile kötü bir argümanı nasıl ayırt edebilirsiniz? Bir argümandaki yanlışlıkları veya hataları nasıl tespit edebilirsiniz?
Etik
Ahlak felsefesi olarak da bilinen etik, genellikle ahlak çalışması olarak anılır. Hayatlarımızı nasıl yaşamamız gerektiği, doğru davranışı nasıl tanımladığımız ve iyi yaşamla ne demek istediğimiz hakkındaki soruları ele almaya çalışır. Bize erdemli yaşamın nasıl olduğunu ve bu erdemleri nasıl uygulamaya koyabileceğimizi öğreten bir çalışmadır.
Estetik
Felsefe dünyasında Estetik, güzellik, sanat ve zevkle ilgili her şeyin incelenmesini ifade eder. Bu, sanatı nasıl tanımladığımızı, sanatı izlerken veya güzelliğe tanıklık ederken nasıl hissettiğimizi, sanat eserlerini nasıl yargıladığımızı ve zevkimizi nasıl şekillendirdiğimizi içerir.
Bu felsefe dalı, şunları içeren sorularla ilgilenir: Sanat nedir? Bir sanat eserini başarılı kılan nedir? Sanat duyguların bir ifadesi midir? Bir “hakikat aracı” olabilir mi? “İyi tat” doğuştan mı yoksa öğrenilmiş mi? Ve sanat ve ahlak bağlantılı mı?
Siyaset Felsefesi
Listemizde son sırada Siyaset veya Siyaset Felsefesi var. Siyaset Felsefesi adından da anlayabileceğiniz gibi siyaset, hükümet, yasalar, özgürlük, adalet, haklar, otorite, devlet ve hatta etik (etik hüküm) ile ilgili çeşitli kavramları inceler. Devletlerin nasıl inşa edilip yönetilmesi gerektiğini ve bileşenlerinin nasıl hareket etmesi gerektiğini tartışıyor.
Hükümet nedir gibi soruları öne sürüyor ve cevaplamaya çalışıyor. Bir hükümeti işlemesini sağlayan nedir? Hükümetlere neden ihtiyacımız var? Bir devletin kurucularına hangi haklar ve özgürlükler tanınmalıdır? Seçmenler neden hükümet tarafından belirlenen herhangi bir yasayı izlemeli? Hükümetin gücünün kapsamı nedir? Ve bunun gibi, vb.
Değerli Okurlarımız;
Felsefe hakkında sizleri bilgilendirdiğimize inanıyoruz. Bunlar dışında; Felsefe düşünürleri, Felsefe bilim midir, Felsefe akımı, Felsefenin çeşitleri, Felsefe filozofları, Felsefenin bireysel ve toplumsal ilişkisi, Felsefenin alt dalları, Felsefenin bilime katkıları başlıkları hakkında bilgi almak için Google’da arama yapabilirsiniz.