Yoksulluk Nedir?
Günlük temel ihtiyaçların tümünü veya büyük bir kısmını karşılayacak yeterli gelire sahip olmama durumudur. Mesela Yoksulluğu iki farklı türde tanımlayabiliriz. Dar anlam da yoksulluk; açlıktan ölme ve barınma imkânı olmama, geniş anlam da yoksulluk; barınma, giyme ve yeme ihtiyaçlarını yaşamlarını devam ettirmeye yetse de toplumun genel seviyesinden geride kalmayı ifade eder. 6 tane yoksulluk türleri vardır.
Yoksulluk Türleri
6 tane yoksulluk türü bulunmaktadır.
1.Mutlak Yoksulluk – Göreli Yoksulluk
Mutlak yoksulluk
Mutlak yoksulluk, temel olarak bireylerin hayatlarını sürdürmeleri için karşılanması gerekli olan ihtiyaçlara ulaşamama durumunu ifade eder. Genellikle bu ihtiyaçlar gıda gereksinimleridir.
Göreli yoksulluk
Kişinin kendi yaşam düzeyini, kendinden daha yüksek yaşam düzeylilerle karşılaştırmasıdır. Temel ihtiyaçlarını mutlak olarak karşılarlar fakat kişisel kaynak eksikliğinden toplumun refah seviyesi altındadırlar.
2.Gelir Yoksulluğu – İnsani Yoksulluk
Gelir yoksulluğu
Kendinin ve hane halkının yaşamlarını sürdürmek amacıyla ihtiyaç duyduğu temel gereksinimlerin karşılanabilmesi bakımından yeterli gelirin elde edilmemesi durumudur.
İnsani yoksulluk
Eğitim imkanlarından yoksunluk, yetersiz beslenme, yaşam süresi azlığı, gelecekten korkma vb. gibi temel insani yeteneklerden yoksun olma durumudur.
3.Objektif Yoksulluk – Sübjektif Yoksulluk
Objektif yoksulluk
Yoksulluğun neden kaynaklandığını ve bireylerin yoksulluk döngüsünden kurtulmaları için neler gerektiği uzmanlar tarafından belirlenmektedir. Literatür de nesnel yoksulluk ve refah seviyesi olarakta bilinmektedir.
Sübjektif yoksulluk
Sübjektif yoksulluk aynı zaman da öznel yoksulluk olarakta tanımlanmaktadır. Bu yaklaşımda yoksulluğun tanımlanmasında kişilerin değerlendirmeleri dikkate alınmaktadır. Bu değerlendirmeyi yapan kişiler, kendileri için neyin iyi olup olmadığını belirleme yeteneğine sahip olmayabilirler.
4. Kırsal Yoksulluk – Kentsel yoksulluk
Kırsal Yoksulluk
Kırsalda yaşanan yoksulluk genellikle tarım ve hayvancılık sektöründe olmaktadır. Bu yoksulluk türünde yetersiz istihdam, topraksız tarımcılar, geçici ve mevsimlik işçiler vb. durumlar gibi geçimini sağlayanlar ve kent ve kırsal alanda kalanların yaşadığı durumlardır.
Kentsel yoksulluk
İstihdamın az olması, yetersiz ve güvensiz barınma, şiddet, sağlıksız beslenme, sosyal koruma mekanizmalarının sınırlılığı veya hiç olmaması, eğitim ve sağlık hizmetlerine sınırlı erişim eksikliğidir.
5 Geçici Yoksulluk – Kronik Yoksulluk
Geçici yoksulluk
Kısa süreli veya dönemsel yoksulluk olarakta bilinmektedir. Kişilerin yaşam standartların da ve refah seviyelerinde dönemsel olarak ortaya çıkan dalgalanmalar sonucu olmaktadır.
Kronik yoksulluk
Kronik ya da başka bir anlamla kalıcı yoksulluk, yoksulluğun dönemsel olarak geçmeme durumudur. Bu durumda olan yoksulluk uzun süreli belki de kalıcı olabilir.
6. Diğer yoksulluk Türleri
Yeni yoksulluk
En belirgin özelliği enformal sektörün yaygınlaşması ve istihdam probleminin ortaya çıkmasıdır.
Karma yoksulluk
Mutlak ve göreli yoksulluk seviyelerini kullanarak tüm dünya için tek bir yoksulluk göstergesi kullanmaktadır.
Nöbetleşme yoksulluk
Kentlerdeki bazı kesimler içerisinde tanışıklılık ve eşitsiz güç ilkeleri sonucu bazı grupların diğerleri üzerinden zenginleşmeyi ve refah seviyelerini arttırmasıdır.
Sosyal imkanlar yoksulluğu
Yoksulluğu sadece maddi boyutla değil, insani gelişme için gerekli olan ihtiyaçlara ne derece erişebildiğine göre ele almaktadır.
Ultra yoksulluk
Gelirin tamamını harcadığı halde, günlük alınması gereken minimum kalori ihtiyacının %80’ini karşılayabilenlerdir.
Yoksulluk Nedenleri
Yoksulluk nedenleri birçok etkenden dolayı farklılık gösterebilir. Genelde coğrafya kaynaklıdır.
Çevresel nedenler
Yoksulluğun en belirgin nedeni doğal afetler, çölleşme, kuraklık vb. nedenler daha sık olsa da ormanların tahribatı da etkilidir. Yoksulluğun en önemli etkeni de coğrafyadır. Örnek verecek olursak petrol, maden, doğalgaz vb. doğal zenginlikleri olmayan bir coğrafya yoksullukla adlandırılır. Tarıma el verişli değilse temiz su imkanları da yoksa yoksullukla sınanabilir.
Ekonomik nedenler
Yoksulluğun en temel özelliği ekonomik nedenler bu nedenlerin başında işsizlik geliyor. Bir ülkenin istihdam imkânı yoksa yeterli iş ve parasızlıktan kaynaklı yoksulluk ortaya çıkıyor. Ekonomik yetersizlik sonucu yapılan bilinçsiz ve kalitesiz gıda, yakıt, barınma vb. yoksulluğu tetikliyor.
Siyasi nedenler
Siyasi nedenlerde yoksullaşmanın diğer önemli nedenlerindendir. Siyasette seçilen yanlış politikalar büyük etkenlerdir. mesela sanayinin çarpık olması, doğaya ve çevreye gerekli bakımların yapılmaması, kirlilik yoksulluğu besler. Sömürge devletlerinin de bir ülkede var olması da etkilidir çünkü halkın elinde olanlarında alınması ve onların açlıkla mücadele etmek zorunda kalmasına sebep olmaktadır.
Toplumsal nedenler
Aşırı nüfus artımı. Bilinçsizce çoğalmak ülke içindeki olan gelirin de daha da azalmasına sebep oluyor ve hem kentleşmede hem de yoksullukla mücadele etmekle zorlanmalara sebep oluyor. Savaşlar, göçler de yoksulluğun etkenleridir. Örneğin mülkiyet dağılımı ve beşerî nedenlerde sayılabilir.
